Những rủi ro bạn phải chịu khi không đầu tư?

Trong thế giới tài chính ngày nay, việc đầu tư không chỉ là một lựa chọn, mà còn là một yếu tố quan trọng để bảo vệ và phát triển tài sản cá nhân. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chọn cách giữ tiền mặt hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng mà không nhận thức rõ những rủi ro tiềm ẩn của việc này.

Không đầu tư có thể dẫn đến việc mất đi cơ hội sinh lời, ảnh hưởng bởi lạm phát và thậm chí là giảm giá trị tài sản theo thời gian. Việc hiểu rõ những rủi ro khi không đầu tư sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về tầm quan trọng của việc đầu tư và từ đó đưa ra những quyết định tài chính thông minh hơn. Cùng Làm Giàu XYZ tìm hiểu rõ hơn qua bài viết sau bạn nhé!

Rủi ro do lạm phát

Lạm phát, hiểu một cách đơn giản, xảy ra khi giá cả các mặt hàng và dịch vụ tăng cao, dẫn đến giá trị của đồng tiền giảm xuống. Điều này có nghĩa là cùng một số tiền nhưng bạn sẽ mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn theo thời gian. Trong 5 năm trở lại đây, tỷ lệ lạm phát trung bình ở Việt Nam khoảng dưới 4%, và tại Mỹ, quốc gia tôi đang sinh sống, là dưới 3%. Mặc dù vậy, ảnh hưởng của COVID-19 cùng với những biến động về chính trị thế giới có thể đẩy giá xăng dầu, thực phẩm, và các sản phẩm cũng như dịch vụ thiết yếu lên cao trong thời gian tới.

Vì lạm phát là không thể tránh khỏi, việc để tiền mặt ở một chỗ quá lâu đồng nghĩa với việc số tiền bạn cất công gìn giữ sẽ bị thất thoát ít nhất vài phần trăm một năm. Đúng vậy, dù bạn cất tiền kỹ đến thế nào—dưới gối, trong lọ, hay két sắt—thì nó cũng sẽ “bốc hơi” dần theo thời gian. Sức mua của đồng tiền sẽ giảm, và những đồng tiền mà bạn tích lũy qua năm tháng sẽ không còn giữ được giá trị ban đầu.

Bởi vậy, để giảm thiểu tác động của lạm phát, việc đầu tư trở nên rất quan trọng. Thay vì để tiền mặt không sinh lời, bạn nên tìm cách đầu tư vào các kênh sinh lợi khác nhau để tăng giá trị tài sản của mình. Điều này không chỉ giúp bạn bảo toàn giá trị của đồng tiền mà còn có thể gia tăng tài sản một cách bền vững.

Ngoài ra, bạn có thể xem xét gửi tiền vào các tài khoản tiết kiệm có lãi suất cao hơn mức lạm phát trung bình để đảm bảo tiền của bạn không bị mất giá theo thời gian. Điều này sẽ giúp bạn bảo vệ số tiền mà bạn đã vất vả kiếm được và duy trì sức mua của nó trong tương lai.

Rủi ro mất lãi suất kép

Lãi suất kép (compound interest) là khoản lãi cộng dồn có được dựa trên số lãi mà bạn kiếm được từ khoản đầu tư trước đó.

Đây là một trong những rủi ro lớn khi bạn không đầu tư. Hiểu một cách đơn giản, khi bạn đầu tư 100 đồng và được lãi 1 đồng, khoản lãi 1 đồng đó lại tiếp tục sinh lãi tiếp theo. Qua thời gian dài, “lãi mẹ đẻ lãi con” theo nghĩa tích cực sẽ khiến bạn có một khoản thu nhập thụ động hoàn toàn.

Đây chính là sức mạnh diệu kỳ của lãi suất kép — phần thưởng cho những nhà đầu tư lâu dài. Nếu bạn không đầu tư, đồng nghĩa với việc không có số lãi ban đầu, và vì thế, sẽ không có lãi kép. Bạn sẽ mất đi cơ hội để đồng tiền của mình tự vận động và tự “sản sinh” thêm theo cấp số nhân với lãi kép.

Nhưng nếu đầu tư không sinh lãi thì sao? Đây là một câu hỏi gây “mất ngủ” cho rất nhiều người mới tìm hiểu về đầu tư. Nếu đầu tư ban đầu không sinh lãi thì dĩ nhiên sẽ không có lãi ban đầu và không có lãi kép. Tuy nhiên, có rất nhiều cách đầu tư an toàn và cho lãi chắc chắn nếu đầu tư lâu dài, không chạy theo sự lên xuống của thị trường.

Một trong những cách tốt nhất là đầu tư vào quỹ chỉ số (index fund) hay ETF (Exchange-Traded Fund) – một loạt quỹ tổng hợp các đầu cổ phiếu và trái phiếu tốt nhất để đảm bảo nếu thị trường đi xuống thì về trung bình, toàn bộ quỹ không bị ảnh hưởng quá lớn. Ví dụ, dù trải qua nhiều lần khủng hoảng thị trường tài chính từ thập niên 90 tới nay, quỹ S&P 500 của Mỹ vẫn cho về lãi suất trung bình 10,5%/năm. Việt Nam cũng đã bắt đầu có những mô hình đầu tư quỹ tương tự với mức lãi suất thu về theo quan sát từ 8-12% một năm.

Đây là con đường đầu tư đơn giản nhất, an toàn nhất và phù hợp nhất với những nhà đầu tư mới và đầu tư với mục đích lâu dài. Bằng cách tận dụng sức mạnh của lãi suất kép, bạn có thể bảo vệ và gia tăng tài sản của mình một cách bền vững, đảm bảo một tương lai tài chính ổn định và phát triển.

Rủi ro mất cơ hội

Trong kinh tế, có khái niệm “chi phí cơ hội” (opportunity cost) để chỉ những cơ hội vô hình bị mất đi khi bạn không tham gia một hoạt động nào đó. Đây là một trong những rủi ro quan trọng mà nhiều người thường bỏ qua khi không đầu tư. Chẳng hạn, bạn bất ngờ nhận được tiền thưởng, và một người thân rủ bạn đầu tư kinh doanh. Thay vì đầu tư, bạn quyết định dùng khoản tiền thưởng để mua quần áo. Việc mua quần áo này có thể khiến bạn mất đi cơ hội kinh doanh vào thời điểm tốt và sau này không thể quay lại đầu tư cùng hạng mục đó với số tiền tương tự nữa.

Chi phí cơ hội khó định giá và thường chỉ khi đã mất rồi, bạn mới nhận ra là mình đã đưa ra lựa chọn chưa thông minh trong quá khứ. Chẳng hạn, nếu bạn từ chối cơ hội đầu tư vào một dự án sinh lời tốt, sau này bạn có thể thấy hối tiếc khi biết rằng khoản đầu tư đó đã mang lại lợi nhuận lớn cho những người khác. Những cơ hội đầu tư thường không lặp lại, và việc bỏ lỡ chúng có thể ảnh hưởng lớn đến tài chính cá nhân trong tương lai.

Để tránh rủi ro mất cơ hội trong đầu tư, mỗi khi cơ hội đến, bạn cần dành thời gian suy nghĩ và cân nhắc trước khi ra quyết định, thay vì ngay lập tức lắc đầu với mọi lời đề nghị đầu tư vì những nỗi sợ không rõ ràng. Điều này không có nghĩa là bạn nên đầu tư vào mọi thứ, mà là hãy phân tích kỹ lưỡng, tìm hiểu về cơ hội và đánh giá rủi ro một cách cẩn thận. Bằng cách này, bạn có thể tận dụng tối đa các cơ hội tốt và tránh được cảm giác hối tiếc khi nhìn lại trong tương lai.

Rủi ro về thiếu đầu tư cho bản thân

Đầu tư không chỉ đơn thuần là kiếm tiền. Đó còn là một hành trình học tập không ngừng để phát triển bản thân, trang bị cho mình tri thức về kinh tế – tài chính, học cách quản lý đồng tiền hiệu quả, và quan trọng hơn hết, hiểu rõ hơn về chính bản thân mình trong vai trò một người làm kinh tế. Đây chính là điều “lãi” nhất trong quá trình đầu tư và tìm hiểu về đầu tư.

Nếu không bắt tay vào đầu tư và đặt bản thân dưới áp lực cần phải học hỏi nhiều hơn để bảo vệ và phát triển số tiền mình vất vả kiếm được, tôi có lẽ sẽ không bao giờ biết được những điều tôi biết ngày hôm nay về tài chính. Dù hiểu biết của tôi còn hạn chế do xuất phát điểm không phải là dân tài chính, những gì tôi học được trong quá trình đầu tư đã giúp tôi có cái nhìn rõ ràng hơn về thu-chi trong gia đình, có thêm động lực làm việc, trả hết nợ tiêu dùng, và vượt ra khỏi vòng an toàn để đầu tư nhiều hơn.

Và cũng chỉ khi bắt tay vào đầu tư, tôi mới biết được mức độ chịu đựng rủi ro (risk tolerance) của mình tới đâu, mình thích đầu tư vào những hạng mục nào, quyết định trong đầu tư nói lên gì về tính cách và tâm lý của mình. Đầu tư, nói cách khác, khiến tôi trưởng thành và hiểu mình hơn. Việc không đầu tư có thể dẫn đến việc bỏ lỡ những cơ hội quý giá này, làm hạn chế khả năng phát triển cá nhân và tài chính.

Do đó, đầu tư không chỉ mang lại lợi ích tài chính mà còn giúp bạn phát triển toàn diện, từ kiến thức đến kỹ năng quản lý và tự nhận thức. Đây là một yếu tố quan trọng để bạn không chỉ thành công trong lĩnh vực tài chính mà còn trong cuộc sống.

Như vậy, không đầu tư không chỉ đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội tăng trưởng tài sản mà còn chịu những rủi ro tiềm ẩn như mất giá trị tiền tệ do lạm phát và khả năng không đạt được các mục tiêu tài chính dài hạn.

Nhận thức được những rủi ro này giúp chúng ta hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc đầu tư và khuyến khích việc tìm kiếm các giải pháp đầu tư phù hợp. Bằng cách hành động có kế hoạch và kiến thức, mỗi người có thể bảo vệ và phát triển tài sản của mình một cách hiệu quả, đảm bảo một tương lai tài chính vững chắc hơn.

About The Author